TE AO MĀORI NEWS. 20/06/2019

Rights Information
Year
2019
Reference
F290336
Media type
Moving image
Item unavailable online

This content is for private viewing only. The material may not always be available for supply.
Click for more information on rights and requesting.

Ask about this item

Ask to use material, get more information or tell us about an item

Rights Information
Year
2019
Reference
F290336
Media type
Moving image
Item unavailable online

This content is for private viewing only. The material may not always be available for supply.
Click for more information on rights and requesting.

Series
TE AO
Place of production
New Zealand/Aotearoa
Categories
Television
Broadcast Date
20/06/2019
Production company
Māori Television Service
Taonga Māori Collection
Yes
Credits
Presenter: Wikitoria Day (Ngāi Tūhoe)

I tae mai te tini me te mano ki te Whare Takiura o Manukau i Ōtara i tēnei rā hei whakahōnore i te rua tekau tau nō te whakatūwheratanga i te marae Ngā Kete Wānanga. Hei whakamānawa i te kaupapa, e whakamānuhia ana he pūrongo rautaki e whakamārama ana i te ngākau nui ake o te Whare Takiura o Manukau ki te Māori. Karere: Piripi Taylor. Peeni Henare, MP, Tāmaki Makaurau. Fred Harrison, Kai-Whakairo. Rachel Tuwhangai, Kaunihera o te Whare Takiura o Manukau. Dr Robert Sullivan, Tāhuhu Rangapū Tuarua, MIT.

He aituā i te tonga o Tāmaki Makaurau. Kotahi te tangata i patua kia mate noa i Māngere i tēnei ahiahi.

E ai ki te Minita Take Pūtea me te Minita Take Pirihimana ka tika te kāpeneheiha ki te hunga mau pū i roto i te ono marama kua whakaritea hei hoko i aua pū. Ko te puna pūtea e wātea ana mō te hoko pū kua whakapikihia mā te $40 miriona tāra, nā te pūtea takoha a te Kaporeihana Āwhina i te Hunga Whara. He kaupapa i whai i te parekura i mate ai ngā Ihirama i Ōtautahi i te marama o Māehe.

Kei te kaha rongo ngā iwi taketake puta noa i te ao i te ngau o te āhuarangi. Jannie Staffansson, Kaikōrero mō te iwi Sami, Arctic Council. Mike Smith, Māngai Take Āhuarangi, Kāhui Rangatira a Iwi.

Ko nga whakamaharatanga mō te taenga mai a Kāpene Kuki ki Tūranganui-a-Kiwa tētahi take i kaha werohia e ngā kapa haka kura tuaraua o Te Tai Rāwhiti. Ko Tūranga Wahine Tūranga Tāne te kapa i eke ki te taumata. I tūhono atu ai te Kura Kaupapa Māori o Hawaiki Hou me te Kura Kaupapa Māori o Kawakawa-mai-Tawhiti, arā ko Ngā Wai Weherua tērā ka eke ki te pae tuarua. Ko Rītana ka eke ki te pae tuatoru. Karere: Te Kuru Dewes. Tuteari Te Rauna-Lamont, Tūranga Wahine Tūranga Tāne. Tyson Bird, Ngā Wai Weherua. Te Amorutu Broughton, Te Kura Kaupapa Māori o Horouta Wānanga.

E whakarite ana te kapa Mamaku mō te tōnamana Super Series ka tū ki Sandiego ā tērā wiki. Karere: James Perry. Carla Hohepa, Topapū, Mamaku. Te Kura Ngata-Aerengamate, Kaitīkape, Mamaku.

Kua tīmata a Waikato-Tainui ki te whakanui i te wā o Matariki. Ko te manu Korotangi he taniwha nō roto i a Tainui Waka. I ngā rā o mua i riro te taonga ki te Pākehā, engari he nui ake ngā kōrero mō te taonga nei i hoki mai ki Tūrangawaewae Marae i te tau 1995. Karere: Kawe Roes. Ataahua Papa, Kaunihera o Tāmaki Makaurau, Kaiwhakarite. Huirama Matatahi, Waikato-Tainui, Waahi Pā. Alf Filipaina, Kaunihera, Tāmaki Makaurau.

Ki tā ngā rōpū hāpai whānau, he nui tonu te pīrangitia o nga rawa hei whakamahana i nga whānau i te tatunga mai o te takurua. Ko te Koha Shed kei roto i a Whanganui kāore i taea te whakawhāngai i te rahi. Sherron Sunnex, Kaiwhakahaere, The Koha Shed, Mai i Whanganui.

Hei tā te kaiwhakairo ō Ngāti Huarere, a Sam Mangakahia, e wawata ana ia ki te whakapuaki i ngā āhuatanga Māori ki te ao. I tīmata a Mangakahia ki te whakairo i ngā tohu Māori i ngā ukurere. Sam Mangakahia, Kaiwhakairo, Piripane, Ahitereiria.

Kei te whakauru atu ngā kōrero mō ngā atua me ngā tīpuna Māori ki tētahi whare whakapakari tinana hou i Te Tai Tokerau. Karere: Raniera Harrison. Phoenix Ruka, Kaiwhakahaere, Common Grounds Fitness. Jamille Ruka, Kaiwhakahaere, Common Grounds Fitness. Ralph Ruka, Kaiwhakahaere, Common Grounds Fitness.

Kei te hingakore tonu te kapa Black Caps i te Ipu Kirīkiti o te Ao. Nā rātou te kapa o Awherika ki te Tonga i haukerekere i te epa whakamutunga.

Ko Oike ka mahuta mai rā ki te pae.

I peka mai ētahi tauira nō te Wharekura o Hoani Waititi, nō Manurewa nō Māngere anō hoki ki Whakaata Māori i tēnei rā. He hōparapara haere i ngā āhuatanga o te ao pouaka whakaata te mahi a ngā tauira i raro i te kaupapa o Te Kete Uru Ao. Ne’Kol Hura, Kaiako, Te Wharekura o Hoani Waititi. Grace Tahuri, Tauira. Ngawairere Pihama, Tauira.